Chủ nghĩa can thiệp là gì? Định nghĩa và ví dụ

Chủ nghĩa can thiệp là bất kỳ hoạt động quan trọng nào do chính phủ cố ý thực hiện nhằm gây ảnh hưởng đến các vấn đề chính trị hoặc kinh tế của một quốc gia khác. Đó có thể là một hành động can thiệp quân sự, chính trị, văn hóa, nhân đạo hoặc kinh tế nhằm duy trì trật tự quốc tế—hòa bình và thịnh vượng—hoặc hoàn toàn vì lợi ích của quốc gia can thiệp. Các chính phủ có chính sách đối ngoại can thiệp thường phản đối chủ nghĩa biệt lập.

Để được coi là chủ nghĩa can thiệp, một hành động phải có bản chất mạnh mẽ hoặc cưỡng chế. Trong bối cảnh này, can thiệp được định nghĩa là một hành động không được mời và không được chào đón bởi mục tiêu của hành động can thiệp. Ví dụ, nếu Venezuela yêu cầu Hoa Kỳ giúp đỡ trong việc tái cấu trúc chính sách kinh tế của mình, Hoa Kỳ sẽ không can thiệp vì họ đã được mời can thiệp. Tuy nhiên, nếu Hoa Kỳ đe dọa xâm lược Venezuela để buộc nước này thay đổi cấu trúc kinh tế, thì đó sẽ là chủ nghĩa can thiệp.

Mặc dù các chính phủ có thể tham gia vào nhiều hoạt động can thiệp khác nhau, nhưng các hình thức can thiệp khác nhau này có thể và thường xảy ra đồng thời.

Chủ nghĩa can thiệp quân sự

Loại chủ nghĩa can thiệp dễ nhận biết nhất, các hành động can thiệp quân sự luôn hoạt động dưới sự đe dọa của bạo lực. Tuy nhiên, không phải tất cả các hành động gây hấn của chính phủ đều có bản chất can thiệp. Việc sử dụng lực lượng quân sự để phòng thủ trong phạm vi biên giới hoặc khu vực tài phán lãnh thổ của một quốc gia về bản chất không phải là chủ nghĩa can thiệp, ngay cả khi nó liên quan đến việc sử dụng vũ lực để thay đổi hành vi của một quốc gia khác. Do đó, để trở thành một hành động can thiệp, một quốc gia cần phải vừa đe dọa sử dụng vừa sử dụng vũ lực quân sự bên ngoài biên giới của mình.

Chủ nghĩa can thiệp quân sự không nên bị nhầm lẫn với chủ nghĩa đế quốc, việc sử dụng lực lượng quân sự vô cớ chỉ nhằm mục đích mở rộng phạm vi quyền lực của một quốc gia trong quá trình được gọi là “xây dựng đế chế”. Trong các hành động can thiệp quân sự, một quốc gia có thể xâm lược hoặc đe dọa xâm lược một quốc gia khác để lật đổ chế độ toàn trị áp bức hoặc buộc quốc gia kia thay đổi chính sách đối ngoại, đối nội hoặc nhân đạo. Các hoạt động khác liên quan đến chủ nghĩa can thiệp quân sự bao gồm phong tỏa, tẩy chay kinh tế và lật đổ các quan chức chính phủ chủ chốt.

Khi Hoa Kỳ tham gia vào Trung Đông sau vụ đánh bom khủng bố ngày 18 tháng 4 năm 1983 vào Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Beirut bởi Hezbollah, mục tiêu không phải là trực tiếp tái cấu trúc các chính phủ ở Trung Đông mà là giải quyết mối đe dọa quân sự khu vực. những chính phủ đó đã không đối phó với chính họ.

Chủ nghĩa can thiệp kinh tế

Chủ nghĩa can thiệp kinh tế liên quan đến những nỗ lực thay đổi hoặc kiểm soát hành vi kinh tế của một quốc gia khác. Trong suốt thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, Hoa Kỳ đã sử dụng áp lực kinh tế và mối đe dọa can thiệp quân sự để can thiệp vào các quyết định kinh tế trên khắp Châu Mỹ Latinh.

Ví dụ, vào năm 1938, Tổng thống Mexico Lázaro Cárdenas đã tịch thu tài sản của gần như tất cả các công ty dầu mỏ nước ngoài đang hoạt động tại Mexico, bao gồm cả những công ty của Hoa Kỳ. Sau đó, ông cấm tất cả các công ty dầu mỏ nước ngoài hoạt động ở Mexico và chuyển sang quốc hữu hóa ngành dầu mỏ Mexico. Chính phủ Hoa Kỳ đã phản ứng bằng cách ban hành một chính sách thỏa hiệp ủng hộ các nỗ lực của các công ty Mỹ để nhận được khoản thanh toán cho các tài sản bị tịch thu của họ nhưng ủng hộ quyền tịch thu tài sản nước ngoài của Mexico miễn là bồi thường nhanh chóng và hiệu quả.

Can thiệp nhân đạo

Chủ nghĩa can thiệp nhân đạo xảy ra khi một quốc gia sử dụng vũ lực quân sự chống lại một quốc gia khác để khôi phục và bảo vệ nhân quyền của những người dân sống ở đó. Ví dụ, vào tháng 4 năm 1991, Hoa Kỳ và các quốc gia khác thuộc Liên minh Chiến tranh vùng Vịnh Ba Tư đã xâm lược Iraq để bảo vệ những người tị nạn người Kurd chạy trốn khỏi nhà của họ ở miền bắc Iraq sau hậu quả của Chiến tranh vùng Vịnh. Được dán nhãn Chiến dịch Cung cấp Sự thoải mái, sự can thiệp được tiến hành chủ yếu để cung cấp viện trợ nhân đạo cho những người tị nạn này. Một vùng cấm bay nghiêm ngặt được thiết lập để giúp thực hiện điều này sẽ trở thành một trong những yếu tố chính cho phép phát triển Khu vực người Kurd tự trị, hiện là khu vực thịnh vượng và ổn định nhất của Iraq.

Chủ nghĩa can thiệp bí mật

Không phải tất cả các hành vi can thiệp đều được báo cáo trên các phương tiện truyền thông. Ví dụ, trong Chiến tranh Lạnh, Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) thường xuyên tiến hành các hoạt động ngầm và bí mật chống lại các chính phủ được coi là không thân thiện với lợi ích của Hoa Kỳ, đặc biệt là ở Trung Đông, Mỹ Latinh và Châu Phi.

Năm 1961, CIA đã cố gắng hạ bệ chủ tịch Cuba Fidel Castro thông qua Cuộc xâm lược Vịnh Con Lợn, thất bại sau khi Tổng thống John F. Kennedy bất ngờ rút hỗ trợ không quân của quân đội Hoa Kỳ. Trong Chiến dịch Mongoose, CIA tiếp tục theo đuổi nỗ lực lật đổ chế độ Castro bằng cách tiến hành nhiều vụ ám sát nhằm vào Castro và tạo điều kiện cho các cuộc tấn công khủng bố do Mỹ tài trợ ở Cuba.

Năm 1986, Vụ Iran-Contra tiết lộ rằng chính quyền của Tổng thống Ronald Reagan đã bí mật sắp xếp việc bán vũ khí cho Iran để đổi lấy lời hứa của Iran sẽ giúp đảm bảo việc thả một nhóm người Mỹ đang bị bắt làm con tin ở Lebanon. Khi được biết rằng số tiền thu được từ việc bán vũ khí đã được chuyển cho Contras, một nhóm phiến quân chống lại chính phủ Sandinista theo chủ nghĩa Mác của Nicaragua, tuyên bố của Reagan rằng ông sẽ không đàm phán với những kẻ khủng bố đã bị mất uy tín.

Ví dụ về chủ nghĩa can thiệp lớn của nước ngoài bao gồm Chiến tranh thuốc phiện ở Trung Quốc, Học thuyết Monroe, sự can thiệp của Hoa Kỳ vào Châu Mỹ Latinh và chủ nghĩa can thiệp của Hoa Kỳ trong thế kỷ 21.

Chiến tranh thuốc phiện

Là một trong những trường hợp can thiệp quân sự lớn sớm nhất, Chiến tranh thuốc phiện là hai cuộc chiến tranh được tiến hành ở Trung Quốc giữa triều đại nhà Thanh và các lực lượng của các nước phương Tây vào giữa thế kỷ 19. Chiến tranh Nha phiến lần thứ nhất (1839 đến 1842) diễn ra giữa Anh và Trung Quốc, trong khi Chiến tranh Nha phiến lần thứ hai (1856 đến 1860) giữa các lực lượng của Anh và Pháp chống lại Trung Quốc. Trong mỗi cuộc chiến, các lực lượng phương Tây có công nghệ tiên tiến hơn đã chiến thắng. Kết quả là, chính phủ Trung Quốc buộc phải cấp cho Anh và Pháp mức thuế thấp, nhượng bộ thương mại, bồi thường thiệt hại và lãnh thổ.

Các cuộc chiến tranh thuốc phiện và các hiệp ước chấm dứt chúng đã làm tê liệt chính quyền đế quốc Trung Quốc, buộc Trung Quốc phải mở các cảng biển lớn cụ thể, chẳng hạn như Thượng Hải, để giao thương với các cường quốc đế quốc. Có lẽ đáng kể nhất, Trung Quốc đã buộc phải trao cho Anh chủ quyền đối với Hồng Kông. Kết quả là, Hồng Kông hoạt động như một thuộc địa béo bở về kinh tế của Đế quốc Anh cho đến ngày 1 tháng 7 năm 1997.

Theo nhiều cách, Chiến tranh Nha phiến là điển hình của kỷ nguyên chủ nghĩa can thiệp trong đó các cường quốc phương Tây, bao gồm cả Hoa Kỳ, cố gắng giành quyền tiếp cận không bị cản trở đối với các sản phẩm và thị trường của Trung Quốc cho thương mại châu Âu và Hoa Kỳ.

Rất lâu trước Chiến tranh nha phiến, Hoa Kỳ đã tìm kiếm nhiều loại sản phẩm của Trung Quốc bao gồm đồ nội thất, lụa và trà, nhưng nhận thấy rằng có rất ít hàng hóa của Hoa Kỳ mà người Trung Quốc muốn mua. Anh đã thiết lập một thị trường thuận lợi cho buôn lậu thuốc phiện ở miền nam Trung Quốc, các thương nhân Mỹ cũng nhanh chóng chuyển sang buôn bán thuốc phiện để giảm bớt thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc. Bất chấp những mối đe dọa về sức khỏe của thuốc phiện, việc buôn bán ngày càng tăng với các cường quốc phương Tây đã buộc Trung Quốc lần đầu tiên trong lịch sử phải mua nhiều hàng hóa hơn mức bán ra. Giải quyết vấn đề tài chính này cuối cùng đã dẫn đến Chiến tranh thuốc phiện. Tương tự như Anh, Hoa Kỳ đã tìm cách đàm phán các hiệp ước với Trung Quốc, đảm bảo cho Hoa Kỳ nhiều quyền tiếp cận cảng biển thuận lợi và các điều khoản thương mại được trao cho người Anh. Lưu tâm đến sức mạnh áp đảo của quân đội Hoa Kỳ, Trung Quốc sẵn sàng đồng ý.

Học thuyết Monroe

Được ban hành vào tháng 12 năm 1823 bởi Tổng thống James Monroe, Học thuyết Monroe tuyên bố rằng tất cả các nước châu Âu có nghĩa vụ tôn trọng Tây bán cầu như là lĩnh vực lợi ích độc quyền của Hoa Kỳ. Monroe cảnh báo rằng Hoa Kỳ sẽ coi bất kỳ nỗ lực nào của một quốc gia châu Âu nhằm xâm chiếm thuộc địa hoặc can thiệp vào công việc của một quốc gia độc lập ở Bắc hoặc Nam Mỹ là một hành động chiến tranh.

Học thuyết Monroe là tuyên bố của Tổng thống James Monroe vào tháng 12 năm 1823 rằng Hoa Kỳ sẽ không dung thứ cho một quốc gia châu Âu xâm chiếm một quốc gia độc lập ở Bắc hoặc Nam Mỹ. Hoa Kỳ cảnh báo sẽ coi bất kỳ sự can thiệp nào như vậy ở Tây bán cầu là một hành động thù địch.

Thử nghiệm thực tế đầu tiên của Học thuyết Monroe diễn ra vào năm 1865 khi chính phủ Hoa Kỳ gây áp lực ngoại giao và quân sự để ủng hộ nhà cải cách tự do của Mexico, Tổng thống Benito Juárez. Sự can thiệp của Hoa Kỳ đã giúp Juárez lãnh đạo một cuộc nổi dậy thành công chống lại Hoàng đế Maximilian, người đã được chính phủ Pháp đưa lên ngôi vào năm 1864.

Gần bốn thập kỷ sau, vào năm 1904, các chủ nợ châu Âu của một số quốc gia Mỹ Latinh đang gặp khó khăn đã đe dọa can thiệp vũ trang để đòi nợ. Viện dẫn Học thuyết Monroe, Tổng thống Theodore Roosevelt tuyên bố Hoa Kỳ có quyền thực hiện “quyền lực cảnh sát quốc tế” để hạn chế “những hành động sai trái kinh niên” như vậy. Kết quả là Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã được gửi đến Santo Domingo năm 1904, Nicaragua năm 1911 và Haiti năm 1915, bề ngoài là để ngăn chặn các đế quốc châu Âu. Không có gì ngạc nhiên khi các quốc gia Mỹ Latinh khác không tin tưởng vào những can thiệp này của Hoa Kỳ, khiến mối quan hệ giữa “Người khổng lồ vĩ đại của phương Bắc” và các nước láng giềng phía nam trở nên căng thẳng trong nhiều năm.

Vào đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh năm 1962, Học thuyết Monroe được viện dẫn một cách tượng trưng khi Liên Xô bắt đầu xây dựng các địa điểm phóng tên lửa hạt nhân ở Cuba. Với sự hỗ trợ của Tổ chức các Quốc gia Châu Mỹ, Tổng thống John F. Kennedy đã thiết lập một cuộc phong tỏa hải quân và không quân xung quanh toàn bộ đảo quốc. Sau nhiều ngày căng thẳng được gọi là Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, Liên Xô đã đồng ý rút tên lửa và tháo dỡ các bãi phóng. Sau đó, Hoa Kỳ đã dỡ bỏ một số căn cứ không quân và tên lửa lỗi thời ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Sự can thiệp của Mỹ vào Mỹ Latinh

Giai đoạn can thiệp đầu tiên của Mỹ vào Mỹ Latinh bắt đầu trong Chiến tranh Lạnh với cuộc đảo chính do CIA tài trợ ở Guatemala năm 1954 đã phế truất tổng thống Guatemala cánh tả được bầu cử dân chủ và góp phần dẫn đến sự kết thúc Nội chiến Guatemala. Cho rằng chiến dịch ở Guatemala đã thành công, CIA đã thử một cách tiếp cận tương tự ở Cuba vào năm 1961 với cuộc xâm lược Vịnh Con Lợn thảm khốc. Sự bối rối lớn ở Vịnh Con Lợn đã buộc Mỹ phải tăng cường cam kết chống lại chủ nghĩa cộng sản trên khắp châu Mỹ Latinh.

Trong những năm 1970, Hoa Kỳ đã cung cấp vũ khí, đào tạo và viện trợ tài chính cho Guatemala, El Salvador và Nicaragua. Trong khi các chế độ mà Hoa Kỳ ủng hộ được biết đến là những kẻ vi phạm nhân quyền, thì những kẻ diều hâu trong Chiến tranh Lạnh tại Quốc hội đã bào chữa cho đây là một tội ác cần thiết để ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản ra quốc tế. Vào cuối những năm 1970, Tổng thống Jimmy Carter đã cố gắng thay đổi hướng can thiệp này của Hoa Kỳ bằng cách từ chối viện trợ cho những kẻ vi phạm nhân quyền thô bạo. Tuy nhiên, cuộc Cách mạng Sandinista năm 1979 thành công ở Nicaragua cùng với cuộc bầu cử năm 1980 của Tổng thống chống cộng cực đoan Ronald Reagan đã thay đổi cách tiếp cận này. Khi các cuộc nổi dậy của cộng sản tồn tại ở Guatemala và El Salvador biến thành các cuộc nội chiến đẫm máu, chính quyền Reagan đã cung cấp hàng tỷ đô la viện trợ cho các chính phủ và lực lượng dân quân du kích chống lại quân nổi dậy cộng sản.

Giai đoạn thứ hai diễn ra vào những năm 1970 khi Hoa Kỳ trở nên nghiêm túc trong Cuộc chiến chống Ma túy kéo dài. Đầu tiên, Hoa Kỳ nhắm mục tiêu vào Mexico và khu vực Sinaloa được biết đến với các hoạt động sản xuất và buôn lậu cần sa quy mô lớn. Khi áp lực của Hoa Kỳ đối với Mexico gia tăng, hoạt động sản xuất ma túy chuyển sang Colombia. Hoa Kỳ đã triển khai các lực lượng quân sự ngăn chặn ma túy trên bộ và trên không để chống lại các băng đảng ma túy Colombia mới thành lập và tiếp tục thực hiện các chương trình xóa bỏ cây coca, thường gây hại cho những người dân bản địa nghèo không có nguồn thu nhập nào khác.

Khi Hoa Kỳ đang giúp chính phủ Colombia chống lại lực lượng du kích cộng sản FARC (Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia), thì Hoa Kỳ cũng đồng thời chống lại các băng đảng ma túy đang buôn lậu hàng tấn cocaine vào Hoa Kỳ. Khi Hoa Kỳ và Colombia cuối cùng đánh bại Pablo “Vua Cocaine” Escobar và băng đảng Medellin của hắn, FARC đã thành lập liên minh với các băng đảng Mexico, chủ yếu là băng đảng Sinaloa, băng đảng hiện đang kiểm soát hoạt động buôn bán ma túy.

Trong giai đoạn cuối và giai đoạn hiện tại, Hoa Kỳ cung cấp hỗ trợ nước ngoài đáng kể cho các nước Mỹ Latinh để hỗ trợ phát triển kinh tế và các mục tiêu khác của Hoa Kỳ, chẳng hạn như thúc đẩy dân chủ và thị trường mở, cũng như chống lại ma túy bất hợp pháp. Năm 2020, viện trợ của Hoa Kỳ cho Mỹ Latinh đạt tổng cộng hơn 1,7 tỷ đô la. Gần một nửa trong tổng số này là để giúp giải quyết các yếu tố cơ bản, chẳng hạn như nghèo đói, thúc đẩy di cư không có giấy tờ từ Trung Mỹ đến Hoa Kỳ. Trong khi Hoa Kỳ không còn thống trị bán cầu như trước đây, Hoa Kỳ vẫn là một phần không thể tách rời của nền kinh tế và chính trị Mỹ Latinh.

Chủ nghĩa can thiệp thế kỷ 21

Để đối phó với các cuộc tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001, Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush và NATO đã phát động Cuộc chiến chống khủng bố, trong đó có sự can thiệp quân sự nhằm lật đổ chính quyền Taliban trong Chiến tranh Afghanistan, cũng như phát động các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và lực lượng đặc biệt. các hoạt động chống lại các mục tiêu khủng bố bị nghi ngờ ở Afghanistan, Pakistan, Yemen và Somalia. Năm 2003, Mỹ cùng liên minh đa quốc gia xâm lược Iraq nhằm lật đổ Saddam Hussein, người cuối cùng bị xử tử vì tội ác chống lại loài người vào ngày 30/12/2006.

Gần đây hơn, Hoa Kỳ đã cung cấp vũ khí cho các nhóm cố gắng lật đổ chế độ độc tài của Tổng thống Syria Bashar al-Assad và tiến hành các cuộc không kích chống lại nhóm khủng bố IS. Tuy nhiên, Tổng thống Barack Obama không sẵn lòng triển khai quân đội Mỹ. Sau các cuộc tấn công khủng bố ngày 13 tháng 11 năm 2015 của IS ở Paris, Obama được hỏi liệu đã đến lúc phải có một cách tiếp cận tích cực hơn. Trong câu trả lời của mình, Obama đã nhấn mạnh một cách tiên tri rằng một sự can thiệp hiệu quả của bộ binh sẽ phải là một sự can thiệp “lớn và lâu dài”.

Biện minh chủ yếu cho sự can thiệp, như được thể hiện trong Nghị quyết 1973 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, là “để bảo vệ thường dân và các khu vực dân cư đang bị đe dọa tấn công.” Được thông qua vào ngày 17 tháng 3 năm 2011, nghị quyết đã hình thành cơ sở pháp lý cho sự can thiệp quân sự vào Nội chiến Libya. Năm 2015, Mỹ viện dẫn Nghị quyết 1973 để hỗ trợ các lực lượng Libya chống lại nhóm khủng bố IS.

Hầu hết các lập luận ủng hộ can thiệp đều dựa trên cơ sở nhân đạo. Người ta cho rằng con người có nghĩa vụ đạo đức, nếu không phải là pháp lý, để ngăn chặn các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và đối xử vô nhân đạo với những người vô tội. Thông thường, tiêu chuẩn ứng xử dân sự nhân đạo này chỉ có thể được thực thi thông qua can thiệp bằng vũ lực quân sự.

Khi sự áp bức lên đến mức mối liên hệ giữa người dân và chính phủ không còn tồn tại, lập luận về chủ quyền quốc gia để phản đối sự can thiệp trở nên vô hiệu. Sự can thiệp thường được biện minh dựa trên giả định rằng sẽ cứu được nhiều mạng sống hơn so với cái giá phải trả. Ví dụ, người ta ước tính rằng các can thiệp của Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố có thể đã ngăn chặn hơn 69 cuộc tấn công quy mô ngày 11 tháng 9 năm 2001 trong hai thập kỷ qua. Ước tính có khoảng 15.262 thành viên quân đội Mỹ, thường dân của Bộ Quốc phòng và các nhà thầu đã chết trong các cuộc xung đột này—một con số thấp hơn nhiều. Ở mức độ lý thuyết, cuộc chiến chống khủng bố có thể được biện minh thông qua số lượng lớn hơn nhiều sinh mạng được cứu nhờ viện trợ cho hệ thống y tế của Afghanistan.

Xung đột và vi phạm nhân quyền trong một quốc gia càng kéo dài mà không có sự can thiệp, thì khả năng xảy ra bất ổn tương tự ở các quốc gia hoặc khu vực láng giềng càng lớn. Nếu không có sự can thiệp, cuộc khủng hoảng nhân đạo có thể nhanh chóng trở thành mối quan tâm an ninh quốc tế. Ví dụ, Hoa Kỳ đã dành những năm 1990 để coi Afghanistan là một khu vực thảm họa nhân đạo, bỏ qua thực tế rằng đó thực sự là một cơn ác mộng an ninh quốc gia – một nơi huấn luyện cho những kẻ khủng bố.

Những người phản đối chủ nghĩa can thiệp chỉ ra thực tế rằng học thuyết về chủ quyền ngụ ý rằng việc can thiệp vào các chính sách và hành động của một quốc gia khác không bao giờ có thể đúng về mặt chính trị hoặc đạo đức. Chủ quyền ngụ ý rằng các quốc gia không được yêu cầu công nhận bất kỳ cơ quan quyền lực nào cao hơn mình, cũng như không thể bị ràng buộc bởi bất kỳ quyền tài phán cấp trên nào. Điều 2(7) của Hiến chương LHQ khá rõ ràng về quyền tài phán của các quốc gia. “Không có nội dung nào trong Hiến chương hiện tại cho phép Liên Hợp Quốc can thiệp vào các vấn đề về cơ bản thuộc quyền tài phán trong nước của bất kỳ quốc gia nào…”

Một số học giả theo chủ nghĩa hiện thực, những người coi nhà nước là chủ thể chính trong quan hệ quốc tế, cũng lập luận rằng cộng đồng quốc tế không có quyền tài phán pháp lý đối với công dân của một quốc gia khác. Họ cho rằng công dân của mỗi bang nên được tự do quyết định tương lai của mình mà không cần sự can thiệp từ bên ngoài.

Các quan điểm ủng hộ và phản đối can thiệp đều bắt nguồn từ những lập luận đạo đức mạnh mẽ, khiến cuộc tranh luận trở nên sôi nổi và thường có xu hướng thù địch. Ngoài ra, những người đồng ý về sự cần thiết nhân đạo của can thiệp thường không đồng ý về các chi tiết như mục đích, mức độ, thời gian và chi phí của can thiệp theo kế hoạch.

Nguồn:

• Glennon, Michael J. “Chủ nghĩa can thiệp mới: Tìm kiếm một luật quốc tế công bằng.” Foreign Affairs , tháng 5/tháng 6 năm 1999, https://www.foreignaffairs.com/articles/1999-05-01/new-interventionism-search-just-international-law.
• Schoultz, Lars. “Dưới nước Mỹ: Lịch sử chính sách của Mỹ đối với Mỹ Latinh.” Nhà xuất bản Đại học Harvard, 2003, ISBN-10: ‎9780674922761.
• MuellerJohn. “Khủng bố, An ninh và Tiền bạc: Cân bằng Rủi ro, Lợi ích và Chi phí của An ninh Nội địa.” Nhà xuất bản Đại học Oxford, 2011, ISBN-10: ‎0199795762.
• Haass, Richard N. “Việc sử dụng và lạm dụng lực lượng quân sự.” Brookings , ngày 1 tháng 11 năm 1999, https://www.brookings.edu/research/the-use-and-abuse-of-military-force/.
• Henderson, David R. “Trường hợp chống lại chính sách đối ngoại theo chủ nghĩa can thiệp.” Viện Hoover , ngày 28 tháng 5 năm 2019, https://www.hoover.org/research/case-against-interventionist-foreign-policy https://www.hoover.org/research/case-against-interventionist-foreign-policy .
• Ignatieff, Micheal. “Kỷ nguyên Nhân quyền sắp kết thúc?” Thời báo New York , ngày 5 tháng 2 năm 2002, https://www.nytimes.com/2002/02/05/opinion/is-the-human-rights-era-ending.html.