Tàu tự hành Rosalind Franklin – sứ mệnh Sao Hỏa mới nhất của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) dự kiến phóng vào tháng 9 năm 2022 – đã bị đình chỉ như một phần trong động thái của ESA nhằm cắt đứt quan hệ với Roscosmos, cơ quan vũ trụ Nga.
Động thái này được đưa ra để đáp trả cuộc chiến ở Ukraine.
Xe tự hành ExoMars sẽ sử dụng mũi khoan 2m của nó để thăm dò sâu hơn bên dưới bề mặt Hành tinh Đỏ so với bất kỳ nhiệm vụ nào trước đó, với hy vọng tìm thấy dấu hiệu của sự sống trong quá khứ.
Roscosmos đang cung cấp một số thành phần chính của sứ mệnh, đáng chú ý nhất là cả tên lửa phóng và bệ hạ cánh Kazachok sẽ mang xe tự hành lên bề mặt sao Hỏa.
Nhưng trong cuộc họp ngày 28/2, 22 quốc gia thành viên của ESA đã yêu cầu cơ quan này thực thi các lệnh trừng phạt đối với Nga.
Sau đó, vào ngày 17 tháng 3, ESA tuyên bố sẽ đình chỉ việc phóng Rosalind Franklin và tìm cách thay thế tất cả các thành phần Roscosmos cần thiết cho sứ mệnh.
Tổng Giám đốc ESA Josef Aschbacher cho biết: “Quyết định đã được đưa ra là vụ phóng này không thể xảy ra, do hoàn cảnh hiện tại và đặc biệt là các biện pháp trừng phạt do các quốc gia thành viên của chúng tôi áp đặt”.
“Điều này khiến cho việc phóng [xe rover] vào tháng 9 trên thực tế là không thể, nhưng cũng không thể về mặt chính trị.”
ESA đang tìm cách có thể tiếp tục sứ mệnh ExoMars mà không có Roscosmos, chẳng hạn như hợp tác với NASA.
Nhưng sứ mệnh sao Hỏa sẽ cần phải được làm lại trên diện rộng và sẽ không sẵn sàng sớm nhất cho đến năm 2026.
Nhiệm vụ chỉ là một trong số nhiều người đã bị ảnh hưởng. ESA đã ngừng tất cả các vụ phóng Soyuz từ cơ sở của họ ở Guiana thuộc Pháp, trong khi Nga đã phá vỡ một số hợp đồng cung cấp các bộ phận để đáp trả.
Hiện tại, một nơi mà cả ESA và NASA tiếp tục hợp tác với Roscosmos là trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.
ISS được thiết kế đặc biệt để yêu cầu sự tham gia của tất cả các bên để hoạt động và Roscosmos chịu trách nhiệm duy trì quỹ đạo của nó.
Tuy nhiên, Roscosmos chỉ được ký hợp đồng hỗ trợ Trạm vũ trụ cho đến năm 2024.
Cơ quan này đang đàm phán để gia hạn cam kết cho đến năm 2031, khi nhà ga sắp ngừng hoạt động, nhưng người đứng đầu Roscosmos Dmitry Rogozin đã đưa ra bình luận về việc rút hỗ trợ, nếu lệnh trừng phạt tiếp tục.
“Chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ hành động của các đối tác Mỹ và nếu họ tiếp tục tỏ thái độ thù địch, chúng tôi sẽ quay lại câu hỏi về sự tồn tại của Trạm Vũ trụ Quốc tế,” Rogozin nói.