Khám phá Trái đất – 10 vạn câu hỏi vì sao
Dân cư vùng Đông Nam Trung Quốc mỗi lần mùa xuân hoặc mùa thu đến, gặp gió tây bắc thổi về đều cảm thấy giá buốt. Đó là vì sao?
Khu vực trung vĩ độ Bắc bán cầu, vì vĩ độ càng cao thì góc chiếu Mặt Trời càng nhỏ, cho nên trong một đơn vị thời gian, trên một đơn vị diện tích, nhiệt lượng Mặt Trời tiếp thu được càng ít. Do đó càng lên phía bắc không khí càng lạnh.
Hiện tượng này về mùa thu và mùa đông rất rõ, còn sự chênh lệch giữa mùa hạ và mùa đông không lớn lắm.Lại từ hoàn cảnh địa lý của Trung Quốc mà xét, miền Tây Bắc Trung Quốc có nhiều sa mạc, cách xa biển nên ở đó không khí khô ráo. Vì vậy không khí miền Tây Bắc so với miền Nam thường vừa khô vừa lạnh.
Do những nguyên nhân trên, vào mùa xuân và mùa thu không khí miền Tây Bắc Trung Quốc tràn mạnh xuống đông nam, vì vậy không khí ấm và ẩm ướt ở vùng Đông Nam bị không khí khô lạnh thay thế, cho nên người vùng Đông Nam cảm thấy gió tây bắc rất lạnh. Hơn nữa mỗi lần gió tây bắc thổi tới thường kèm theo mây mưa kéo đến. Bầu trời bỗng nhiên đầy mây đen, ánh nắng bị che khuất, độ ẩm tương đối tăng lên, nên u ám và lạnh rét khác thường.
Khi đỉnh lạnh qua đi, không khí khô lại khiến cho nước mặt đất bốc lên nhanh, chính vì vậy nhiệt độ càng giảm xuống, điều đó càng làm tăng thêm cảm giác lạnh buốt. Năm này qua năm khác khiến cho nhân dân vùng Đông Nam thành thói quen cảm thấy gió tây bắc giá lạnh. Thực ra không phải tất cả gió tây bắc đều lạnh.
Hướng gió là do sự phân bố khí áp cục bộ từng vùng quyết định. Gió tây bắc ở một phạm vi nhỏ nào đó không nhất thiết đến từ tây bắc, mà chỉ trong thời kỳ từ mùa thu đến đầu mùa xuân, sự phân bố khí áp trên phạm vi lớn toàn quốc nói chung là tây bắc cao hơn đông nam, đó mới là nguyên nhân chính gây ra luồng gió thổi từ tây bắc đến.
Từ cuối mùa xuân đến đầu mùa thu, quy luật phân bố khí áp trong đất liền Trung Quốc tương đối phức tạp, gió tây bắc rất ít gặp,cho dù gặp cũng không nhất thiết là từ tây bắc thổi tới, nhưng gió từ tây bắc thổi tới thì vùng sa mạc ở Tây Bắc thời kỳ đó không lạnh cho nên nhiệt độ không đến nỗi thấp lắm. Vì vậy chúng ta không nên xem gió tây bắc khi nào cũng lạnh. Đó chỉ là ở một khu vực nhất định và vào mùa nhất định mà thôi.