Khoa Học Công Trình – 10 vạn câu hỏi vì sao
Nói đến kiến trúc ngầm ở dưới đất, rất nhiều người sẽ liên tưởng ngay rằng đó là do nhu cầu của chiến tranh.
Quả thực vậy, nhiều công trình phòng tránh được xây dựng ở dưới đất, nguyên nhân ban đầu là do yêu cầu của chiến sự, nhất là trong đại chiến thế giới lần thứ hai và sau khi xuất hiện vũ khí hạt nhân, rất nhiều nước đã xây dựng một cách có điều kiện xuống sâu dưới lòng đất các xí nghiệp công nghiệp quan trọng, trung tâm chỉ huy thông tin, các công trình kinh tế trọng yếu như nhà máy điện, nhà máy nước, v.v.
Cùng với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, quá trình “đô thị hoá” hiện đại cũng đang tăng lên nhanh chóng.
Số lượng các thành phố tăng lên nhanh chóng, phạm vi thành phố ngày càng mở rộng, dân số ở thành phố tăng lên mạnh mẽ, do đó gây nên mâu thuẫn về không gian sinh sống chen chúc, giao thông ùn tắc, cơ sở hạ tầng lạc hậu v.v. dẫn đến làm cho môi trường ngày càng xấu đi, số đất có thể sử dụng được ở trong thành phố là có hạn, điều đó đặt ra nhu cầu phát triển theo hướng dưới lòng đất.
Lợi dụng khoảng không gian bên trên thành phố, tức là phát triển các kiến trúc cao tầng, hệ thống giao thông ở trên cao v.v. còn lợi dụng khoảng không gian ở dưới lòng đất.
Tháng 5 năm 1981, Uỷ ban tài nguyên thiên nhiên của Liên hợp quốc đã xác định, khoảng không gian dưới lòng đất có thể làm dịu đi một cách có hiệu quả mâu thuẫn về tài nguyên đất đai.
Ngoài các công trình dưới lòng đất phục vụ cho mục đích quân sự, còn có rất nhiều công trình kiến trúc thích hợp về việc lợi dụng có nhiều tầng ngầm ở dưới đất, không những có thể dùng làm gara ô tô cỡ lớn, các kho tàng, trung tâm biến áp và phân phối điện, ngoài ra cũng dùng làm trung tâm thương nghiệp khá thích hợp, thậm chí từng vùng liên kết với nhau hợp thành một thành phố ở dưới lòng đất.
Đường tàu điện ngầm có sức chứa lớn, tốc độ nhanh, dùng điện làm động lực, do đó ít ô nhiễm, là biện pháp có hiệu quả để giải quyết vấn đề giao thông bận rộn ở thành phố lớn, có thể làm giảm rất nhiều lượng khí thải của ô tô trên mặt đất, có lợi cho việc bảo vệ môi trường.
Dưới lòng đất là một thế giới yên tĩnh, rất ít bị ô nhiễm về tiếng ồn, hơn nữa mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát, vừa thích hợp cho việc cư trú và cũng tương đối tiết kiệm nguồn năng lượng.
Tuy nhiên, rất nhiều nhà ở xây dựng ở dưới lòng đất, trong tình hình hiện nay còn có khó khăn, bởi vì giá cả xây dựng ở dưới lòng đất tương đối cao, thi công khó khăn, còn cần phải dựa vào sự tiến bộ của nền khoa học kỹ thuật để phát triển dần dần.
Có một số nước, để tiết kiệm nguồn năng lượng, đã xây dựng có tính chất thử nghiệm nhà ở, trường học, thư viện v.v. ngầm ở dưới đất có thể tiết kiệm đến 70% nguồn năng lượng, một số còn lắp đặt thiết bị lợi dụng năng lượng Mặt Trời, nhu cầu về nguồn năng lượng nhân tạo lại càng ít hơn.
Trung Quốc là nước đông dân, diện tích cư trú bình quân trên đầu người tương đối thấp, phát triển kiến trúc dưới lòng đất một cách thích hợp, sẽ phát huy tác dụng thực tế và có hiệu quả hết sức lớn lao.