Vào ngày 9 tháng 2 năm 2021, sứ mệnh Hope Emirates Mars – sứ mệnh liên hành tinh đầu tiên từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) – đã đến Hành tinh Đỏ.
“Mục tiêu của sứ mệnh là nghiên cứu sự biến đổi của bầu khí quyển trong một năm đầy đủ của sao Hỏa – hai năm của Trái đất,” Hessa Al Matroushi, trưởng khoa học của Hope cho biết.
“Các bản đồ chúng tôi có từ các nhiệm vụ khác tới sao Hỏa có những khoảng trống trong đó. Sẽ có các phép đo hành tinh, chẳng hạn, hai lần một ngày và bạn phải dự đoán điều gì đang xảy ra ở giữa – điều đó không chính xác.”
“Hope quan sát toàn bộ hành tinh, khảo sát các lớp khí quyển khác nhau vào những thời điểm khác nhau trong ngày, vì vậy chúng tôi có được phạm vi bao quát đầy đủ. Đây là điều chưa từng được thực hiện trước đây với độ chính xác như vậy.”
Hope bắt đầu quan sát khoa học vào tháng 5 năm 2021 và nhóm hiện đã phát hành bộ bản đồ đầu tiên từ Atlas sao Hỏa, theo dõi sự thay đổi nhiệt độ và khí quyển trong ngày.
Giai đoạn khoa học chính này được thiết lập để bao quát một năm trên sao Hỏa, mang đến bức tranh toàn cảnh về bầu khí quyển của Hành tinh Đỏ.
“Mặc dù nhiệm vụ được thiết kế để nghiên cứu bầu khí quyển, nhưng bề mặt cũng là một thành phần rất quan trọng và chúng ta cần hiểu cách cả hai tương tác với nhau,” Al Matroushi nói.
Để làm được điều này, Hope đã tiến hành một quỹ đạo ‘chụp ảnh’, nơi nó đến rất gần hành tinh, cho phép nó chụp được những bức ảnh có độ phân giải cao hơn về bề mặt.
Sau đó, nó di chuyển ra ngoài quỹ đạo khoa học của nó, quỹ đạo rộng để có thể quan sát toàn bộ địa cầu cùng một lúc.
“Điều đó thật thú vị vì bạn có thể làm được nhiều điều về khoa học bề mặt – bạn có thể nhìn thấy đá và cát và nghiên cứu các vùng khác nhau, bao gồm Valles Marineris và Tharsis,” Al Matroushi nói.
Valles Marineris là một hẻm núi dài 4.000 km với độ sâu 7 km – sâu hơn khoảng năm lần so với Grand Canyon trên Trái đất. Đó là một vết nứt kiến tạo, được tạo ra cách đây 4 tỷ năm khi hành tinh nguội đi.
Khu vực Tharsis bao phủ một điểm nóng địa chất đã đẩy địa hình lên trên hàng tỷ năm, tạo ra một cao nguyên cao 7km. Đây là nơi có ba ngọn núi lửa hình khiên lớn nhất của sao Hỏa: Ascraeus Mons, Pavonis Mons và Arsia Mons (từ bắc xuống nam).
Olympus Mons, núi lửa lớn nhất Hệ Mặt trời, nằm ở phía tây của Tharsis.
Máy quang phổ hồng ngoại sao Hỏa của Emirates (EMIRS) xem xét ánh sáng hồng ngoại từ sao Hỏa, tạo ra các bản đồ nhiệt của toàn bộ hành tinh tại các thời điểm khác nhau trong ngày.
Al Matroushi nói: “Chúng tôi đang xem xét nhiệt độ toàn cầu và hiểu được sự thay đổi của nó, vì điều đó tác động đến khí hậu.
Bộ bản đồ nhiệt này (ở trên) được tạo vào tháng 7 năm 2021, vào mùa xuân ở bán cầu bắc của Hành tinh Đỏ và nó cho thấy sự thay đổi nhiệt độ trên toàn hành tinh trong một ngày trung bình.
Bài viết này ban đầu được đăng trên tạp chí BBC Sky at Night Magazine số tháng 6 năm 2022